Duits Lijntje

Historische treinverbinding in Maashorst
Koningen, keizers en tsaren. Deze voorname reizigers zagen eind negentiende eeuw het maashorstlandschap aan zich voorbij vliegen, denderend over spoorbaan het Duits Lijntje. Ook de eeuw erna was dit traject tussen Boxtel en Wesel van grote historische betekenis. Reis mee met de verhalen van vroeger en ontdek de sporen in het landschap rondom Volkel en Zeeland.
Reizen als een vorst
Spoorlijn het Duits Lijntje werd in 1873 geopend door de Noord-Brabantsch-Duitse Spoorwegmaatschappij (NBDS). De lijn verbond de zeehavens in Vlissingen, Antwerpen en Rotterdam met het Duitse achterland én was onderdeel van de snelste verbinding tussen Londen, Berlijn en Sint-Petersburg. Van dit gemak maakten veel Europese diplomaten, vorsten en Russische tsaren tussen 1888 en 1914 gebruik: zij gingen per trein bij elkaar op bezoek. De keizer van Duitsland had zelfs een privétrein, terwijl de adel vaak vermomd tussen de gewone mensen reisde. Ook pelgrims vonden via het spoor hun weg naar bedevaartsplaatsen als Kevelaer in Duitsland en processies in Boxmeer, Handel en Boxtel.
In oorlogstijd Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde het Duits Lijntje een veelgebruikte verbinding voor binnenlandse werknemers en kwamen vluchtelingen via het traject Nederland binnen. Ook in de Tweede Wereldoorlog speelde de spoorbaan een belangrijke rol. Op 10 mei 1940 drongen de Duitsers via het lijntje ‘s morgens om vijf uur Nederland binnen. Vlakbij Zeeland stapten de Duitse soldaten uit, nadat ze de Peel-Raamstelling hadden doorbroken. Aan het eind van de oorlog werd de spoorbaan juist door de geallieerden gebruikt om Duitsland binnen te vallen. Vanaf 1950 vond er op het traject geen personenvervoer meer plaats. En in 2004 beëindigde de Nederlandse Spoorwegen ook het goederenvervoer op het laatst overgebleven stuk, tussen Boxtel en Veghel.
Zichtbare sporen
In 1973 is de rails van het Duits Lijntje grotendeels verwijderd, maar sporen van de treinverbinding zie je nog steeds in het landschap. Het meest duidelijk zijn de wachtposten: plekken waar de spoorwachter de spoorweg bewaakte en spoorbomen, seinen en wissels bediende. Langs het Duits Lijntje stonden er ooit 53. Daarvan zijn er nog 8 over, waarvan 2 in gemeente Maashorst. Wachtpost 30 aan de Trentsedijk in Volkel diende lange tijd als halte. Tegenwoordig is het een woonhuis, met de herkenbare vorm van een station en details op de gevel die verwijzen naar vroeger. In de buurt vind je een origineel stuk spoorrails. Wachtpost 29 even verderop is omgetoverd tot een sfeervolle bed & breakfast. Bij eigenaar Marc genieten gasten van rust, natuur en een vorstelijk ontbijt.
Geschiedenis om te koesteren
Wie écht alles wil weten over de geschiedenis van het Duits Lijntje kan terecht bij bezoekerscentrum Steltenberg. Op een steenworp afstand van wachtpost 29 en de oude spoordijk bouwden Pieter en Carla Jacobs een authentieke Vlaamse schuur. Bezoekers worden er ondergedompeld in beelden en verhalen van de streek, met speciale aandacht voor het Duits Lijntje. Het echtpaar vindt het belangrijk dat het verleden blijft leven. Daarom werkten ze mee aan informatieborden over de historische spoorbaan en namen ze het initiatief voor een monument voor het Duits Lijntje in Uden. Genieten van prachtige fiets-, wandel- en gps-tochten met of zonder overnachting? Ook dan is de Steltenberg een goed beginpunt. ”Hier ligt zoveel natuur en geschiedenis om te koesteren,” aldus Carla. “En het Duits Lijntje is absoluut één van die verborgen parels!”
Blauwe Brabanders
Over het Duits Lijntje reden verschillende typen treinen. Het meest beroemd waren de sterke, blauwe locomotieven die speciaal voor de NBDS in Engeland werden ontworpen. Deze krachtpatsers kregen de bijnaam Blauwe Brabanders.
“ De verlaten spoorlijn van Boxtel naar Wesel brengt nu prachtige wandel- en fietsroutes. ”
-
Wandeltip Trentse bossen
Wandeltip Trentse bossenVia wandelroute Trentse Bossen loop je in 12,7 km vanaf Zeeland door bossen, landgebouwgebied en langs vliegbasis Volkel. Het tweede deel van de route volg je het Duits Lijntje en kom je over het mariniersperron: een perron uit 1984 voor de mariniers die naar Volkel kwamen.
-
Fietstip Duits Lijntje
Fietstip Duits LijntjeHet complete Duits Lijntje loopt door Nationaal landschap Het Groene Woud, natuurgebied De Maashorst en Land van Cuijk. VisitBrabant heeft een fietsroute van 155 kilometer die zoveel mogelijk het oorspronkelijke traject volgt. Zo kun je (in etappes) van Boxtel naar Wesel fietsen, of andersom.
-
Duitse pantsertrein ontspoort
Duitse pantsertrein ontspoortEen bewoonster van een huis aan de Millsebaan in Zeeland vertelt over de inval van de Duitsers, op 10 mei 1940.
-
Bezoekerscentrum Steltenberg
Bezoekerscentrum SteltenbergWie écht alles wil weten over de geschiedenis van het Duits Lijntje kan terecht bij bezoekerscentrum Steltenberg. Bezoekers worden er ondergedompeld in beelden en verhalen van de streek, met speciale aandacht voor het Duits Lijntje.
-
B&B Wachtpost 29
B&B Wachtpost 29Wachtpost 29, in 1875 gebouwd op de grens van de plaatsjes Zeeland en Volkel, staat op een prachtige plek aan het Duits Lijntje.
Monumenten in Maashorst
-
Grafzerken Zeeland
Grafzerken ZeelandOntdek de historie van Zeeland in een unieke reis door de tijd op het R.K. kerkhof, waar Heemkundekring Zeeland een aantal bijzondere grafzerken heeft "geadopteerd." Deze grafzerken vertellen verhalen uit vervlogen tijden en opmerkelijke personen.
Kerkstraat 51
Zeeland Noord Brabant -
Duits Lijntje
Duits LijntjeHet Duits Lijntje Uden kent een veelbewogen historie van ruim een eeuw. Het Duits Lijntje biedt vele mogelijkheden voor recreatie. De spoorlijn is daarbij een centraal thema.
Trentse bossen
Zeeland -
Prehistorisch grafveld Slabroekse Heide
Prehistorisch grafveld Slabroekse HeideEeuwen geleden leefden er al mensen in De Maashorst. Dat bewijzen de vele sporen die de afgelopen eeuw door archeologen gevonden zijn. De oudste en nog zichtbare overblijfselen zijn de grafheuvels: monumenten voor overledenen die centraal onder de heuvel werden begraven.
slabroek
-
War cemetery Uden
War cemetery UdenUden War Cemetery is een Brits ereveld gelegen aan de Burgemeester Buskensstraat in Uden in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Er liggen 703 slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.
Burgemeester Buskensstraat
Uden -
Oorlogsmonument Odiliapeel
Oorlogsmonument OdiliapeelHet oorlogsmonument in Odiliapeel is een gedenkmuur waarop drie natuurstenen plaquettes zijn aangebracht.
Rechtestraat 34
Odiliapeel -
Grafzerk van David Arthur Webb
Grafzerk van David Arthur WebbWebb was tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst van de R.A.F. bij het 48 Squadron en piloot van de Dakota KG-579. Dat vliegtuig werd op 21 september 1944 rond 17.30 uur neergeschoten door Duitse jachtvliegtuigen. Webb ligt begraven op het R.K. Kerkhof van Zeeland.
Kerkstraat 51
5411 BA Zeeland Noord Brabant -
Stormramp monument Zeeland
Stormramp monument ZeelandOp 10 augustus 1925 werd Nederland geteisterd door een krachtige tornado, die van Uden tot Denekamp een spoor van vernietiging achterliet.
Voor-Oventje 19
Voor-Oventje -
Vluchtoord Uden
Vluchtoord UdenIn de tijd van de Eerste Wereldoorlog, tussen 1914 en 1918, was Nederland een veilige plek. Wij deden niet mee aan de oorlog maar ons buurland België had minder geluk. Zij moesten wel vechten. Daardoor kwamen in 1914 veel Belgen naar Nederland.
Landerlaan
Uden -
Liberation route Uden
Liberation route UdenIn Uden ligt ter hoogte van Corridor/Duifhuizerweg een van de 27 luisterkeien van de Liberation Route. Hier hoort u het verhaal van de Amerikanen Bill en Bob op 19 september 1944.
Corridor/Duifhuizerweg
Uden -
Woonhuis Piet Mondriaan
Woonhuis Piet MondriaanPiet Mondriaan (1872-1944) heeft in 1904 een jaar in Uden gewoond. Meer dan honderd jaar geleden zwierf de kunstschilder een jaar lang door Uden en omgeving. Mondriaan is later wereldberoemd geworden met zijn abstracte schilderijen van zwarte lijnen en gekleurde vlakken.
Sint Jansstraat
Uden -
Grafzerken Zeeland
Grafzerken ZeelandOntdek de historie van Zeeland in een unieke reis door de tijd op het R.K. kerkhof, waar Heemkundekring Zeeland een aantal bijzondere grafzerken heeft "geadopteerd." Deze grafzerken vertellen verhalen uit vervlogen tijden en opmerkelijke personen.
Kerkstraat 51
Zeeland Noord Brabant -
Duits Lijntje
Duits LijntjeHet Duits Lijntje Uden kent een veelbewogen historie van ruim een eeuw. Het Duits Lijntje biedt vele mogelijkheden voor recreatie. De spoorlijn is daarbij een centraal thema.
Trentse bossen
Zeeland -
Prehistorisch grafveld Slabroekse Heide
Prehistorisch grafveld Slabroekse HeideEeuwen geleden leefden er al mensen in De Maashorst. Dat bewijzen de vele sporen die de afgelopen eeuw door archeologen gevonden zijn. De oudste en nog zichtbare overblijfselen zijn de grafheuvels: monumenten voor overledenen die centraal onder de heuvel werden begraven.
slabroek
-
War cemetery Uden
War cemetery UdenUden War Cemetery is een Brits ereveld gelegen aan de Burgemeester Buskensstraat in Uden in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Er liggen 703 slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.
Burgemeester Buskensstraat
Uden -
Oorlogsmonument Odiliapeel
Oorlogsmonument OdiliapeelHet oorlogsmonument in Odiliapeel is een gedenkmuur waarop drie natuurstenen plaquettes zijn aangebracht.
Rechtestraat 34
Odiliapeel -
Grafzerk van David Arthur Webb
Grafzerk van David Arthur WebbWebb was tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst van de R.A.F. bij het 48 Squadron en piloot van de Dakota KG-579. Dat vliegtuig werd op 21 september 1944 rond 17.30 uur neergeschoten door Duitse jachtvliegtuigen. Webb ligt begraven op het R.K. Kerkhof van Zeeland.
Kerkstraat 51
5411 BA Zeeland Noord Brabant -
Stormramp monument Zeeland
Stormramp monument ZeelandOp 10 augustus 1925 werd Nederland geteisterd door een krachtige tornado, die van Uden tot Denekamp een spoor van vernietiging achterliet.
Voor-Oventje 19
Voor-Oventje -
Vluchtoord Uden
Vluchtoord UdenIn de tijd van de Eerste Wereldoorlog, tussen 1914 en 1918, was Nederland een veilige plek. Wij deden niet mee aan de oorlog maar ons buurland België had minder geluk. Zij moesten wel vechten. Daardoor kwamen in 1914 veel Belgen naar Nederland.
Landerlaan
Uden -
Liberation route Uden
Liberation route UdenIn Uden ligt ter hoogte van Corridor/Duifhuizerweg een van de 27 luisterkeien van de Liberation Route. Hier hoort u het verhaal van de Amerikanen Bill en Bob op 19 september 1944.
Corridor/Duifhuizerweg
Uden -
Woonhuis Piet Mondriaan
Woonhuis Piet MondriaanPiet Mondriaan (1872-1944) heeft in 1904 een jaar in Uden gewoond. Meer dan honderd jaar geleden zwierf de kunstschilder een jaar lang door Uden en omgeving. Mondriaan is later wereldberoemd geworden met zijn abstracte schilderijen van zwarte lijnen en gekleurde vlakken.
Sint Jansstraat
Uden -
Grafzerken Zeeland
Grafzerken ZeelandOntdek de historie van Zeeland in een unieke reis door de tijd op het R.K. kerkhof, waar Heemkundekring Zeeland een aantal bijzondere grafzerken heeft "geadopteerd." Deze grafzerken vertellen verhalen uit vervlogen tijden en opmerkelijke personen.
Kerkstraat 51
Zeeland Noord Brabant -
Duits Lijntje
Duits LijntjeHet Duits Lijntje Uden kent een veelbewogen historie van ruim een eeuw. Het Duits Lijntje biedt vele mogelijkheden voor recreatie. De spoorlijn is daarbij een centraal thema.
Trentse bossen
Zeeland